Το Δημοτικό Σχολείο Νέας Σάντας χτίστηκε το 1927. Λειτούργησε το διδακτικό έτος 1930 ? 1931. Πώς όμως βρέθηκαν μαθητολόγια από το 1923 αφού δεν υπήρχε σχολείο;
Στο ερώτημα αυτό, οι μαθητές βρήκαν απάντηση από μαρτυρίες και συνεντεύξεις.
Ανάμεσα στους πρόσφυγες που ήρθαν από τον Πόντο ήταν και ο Ευστάθιος Αθανασιάδης, μορφωμένος δάσκαλος και συγγραφέας, βραβευμένος για το συγγραφικό του έργο από την ακαδημία Αθηνών. Υπέγραφε τα έργα του με το ψευδώνυμο «Γεροστάθης».
Αυτός, λοιπόν, έβλεπε τα προσφυγόπουλα να κυκλοφορούν ατημέλητα και να μη γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα, καθώς μιλούσαν μόνο την ποντιακή διάλεκτο. Τα συγκέντρωσε σ?ένα τζαμί, στο Ραχμαλί, στους πρόποδες του βουνού Ντεβέ Καρά λίγο πιο έξω από τη Νέα Σάντα. Μετέτρεψε το τζαμί σε σχολείο με δική του πρωτοβουλία, χωρίς κρατική έγκριση και δίδασκε τα παιδιά εθελοντικά μέχρι το 1927.
Τότε ήρθε στο χωριό ένας επιθεωρητής για να δει την κατάσταση των προσφύγων της περιοχής. Εντυπωσιάστηκε από το σχολείο και αμέσως δόθηκε από το κράτος έγκριση να χτιστεί σχολείο στη Νέα Σάντα. Το 1930 εγκαινιάστηκε το Δημοτικό Σχολείο Νέας Σάντας και προς τιμή του Ευστάθιου Αθανασιάδη ονομάστηκε Δημοτικό Σχολείο «Γεροστάθης».
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τις συνεντεύξεις των εκπαιδευτικών.
